Γράφει η Μαριλένα Γυφτέα,
Πολιτικός Επιστήμονας – Δημοσιογράφος
Οδεύοντας στο πρόωρο τέλος μιας ακόμη καλοκαιρινής περιόδου, μόνο πικρή μπορεί να είναι η γεύση που αφήνει σε εμπλεκόμενους και μη. Εν μέσω αυτής της πρωτόγνωρης κατάστασης, περιμέναμε να δούμε την πραγματική κίνηση της οικονομίας και του τουρισμού, μιας και οι προβλέψεις ήταν αρχικά αμφιλεγόμενες. Τελικά επιβεβαιώθηκαν και τα πιο απαισιόδοξα σενάρια.
Με τις τουριστικές εισροές σε πολύ χαμηλά επίπεδα και την ταυτόχρονη έξαρση κρουσμάτων που οδήγησε σε εφαρμογή νέων μέτρων, η εικόνα πλέον είναι ξεκάθαρη. Ξενοδοχεία και τουριστικά καταλύματα που δεν άνοιξαν, εκδηλώσεις (συνέδρια, γάμοι, κτλ) που δεν πραγματοποιήθηκαν, μειωμένη κίνηση στα καταστήματα εστίασης, πενιχρά έσοδα στα εμπορικά καταστήματα και φυσικά ας αναλογιστούμε πόσες εκατοντάδες επαγγέλματα και εργαζόμενοι επηρεάζονται από αυτή την «ελεύθερη πτώση». Από τον αγρότη που το προϊόν του δεν καταναλώθηκε ποτέ από τον επισκέπτη που δεν ήρθε στη χώρα μας, τον τυροκόμο και τον οινοποιό που τα προϊόντα του δεν σερβιρίστηκαν ποτέ σε τραπέζι εστιατορίου, έως και τον εποχικά εργαζόμενο που βρέθηκε ξαφνικά εκτός αγοράς εργασίας.
Και τώρα τί; Ναι, η κυβέρνηση θα προσπαθήσει να κάνει ό,τι μπορεί για να στηρίξει την οικονομία και τους πολίτες της. Φυσικά η Ευρωπαϊκή Ένωση θα αναθεωρήσει πολλές οικονομικές πρακτικές της. Το ίδιο προφανώς επιβάλλεται να πράξουν και οι τράπεζες αν θέλουν να έχουν «υγιείς» πελάτες.
Εν ολίγοις, και με τις πληγές της πανδημίας «ανοιχτές» οι μεγάλες οικονομίες θα χρειαστούν πάνω από πέντε χρόνια για να ανακάμψουν, τη ζημιά – ιδίως στο παραγωγικό δυναμικό- να λαμβάνει μόνιμο χαρακτήρα.
Κανείς μας δεν ξεχνά τις συνέπειες της πρόσφατης και βαθύτατης εγχώριας οικονομικής κρίσης. Αναρωτιέμαι ωστόσο αν, στη δίνη του πώς θα επιβιώσουμε, διδαχτήκαμε τελικά από αυτή. Είναι εντυπωσιακό το γεγονός πως κατά τη διάρκεια του lockdown (με όλα τα υγειονομικά ρίσκα) δόθηκε ειδική άδεια να εισέλθουν από τα σύνορά μας εργάτες γης, γιατί δεν υπήρχαν χέρια να καλλιεργήσουν και να συλλέξουν τα αγαθά που παράγει ο τόπος μας. Σε μία χώρα με τέτοια ποσοστά ανεργίας στους νέους, αυτό δε θα έπρεπε να μας προβληματίζει; Προσπαθήσαμε με σχέδιο να αλλάξουμε το παραγωγικό μοντέλο που μας οδήγησε στη προηγούμενη χρεοκοπία και να προλάβουμε μια τυχόν επόμενη; Μάλλον όχι.
Τώρα είναι η ώρα να αποφασίσουμε τί πραγματικά θέλουμε για το μέλλον μας και να ακολουθήσουμε μία πιο ορθολογική οικονομική και κοινωνική πολιτική, η οποία φαίνεται να είναι τουλάχιστον απαραίτητη. Ας «εκμεταλλευτούμε» αυτή τη νέα κρίση ως ευκαιρία να διορθώσουμε επιτέλους τα κακώς κείμενα αυτού του τόπου, πόσο δε μάλλον με τα Ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία που θα έχουμε στη διάθεσή μας. Είναι η κρίσιμη ώρα επανασχεδιασμού του αύριο της χώρας. Σχεδιασμός μακροπρόθεσμος, στον οποίο οι βασικές παραδοχές θα έχουν συμφωνηθεί από το σύνολο του πολιτικού προσωπικού και των παραγωγικών φορέων του κράτους. Πλάνο που θα εφαρμόσει πρακτικές για ισότιμη και βιώσιμη ανάπτυξη όλων των κλάδων της οικονομίας μας και πρωτίστως του πρωτογενούς. Ας μην επιτρέψουμε να καταλήξουμε σε «μονοκαλλιέργεια» του τουρισμού. Είδαμε άλλωστε τις συνέπειες. Χώρα που δεν παράγει και δεν αναπτύσσει το εξαγωγικό της εμπόριο είναι δυστυχώς καταδικασμένη σε μια αέναη οικονομική περιδίνηση.